Wat is een btw-eenheid?

Het begrip van de ‘btw-eenheid’ bestaat in het Belgisch fiscaal recht tien jaar in 2017. In deze bijdrage bekijken we wat een btw-eenheid precies is en hoe die dan fiscaal behandeld moet worden.

Een btw-eenheid

Een btw-eenheid is een groep btw-belastingplichtigen die: (i) juridisch onafhankelijk zijn van elkaar, maar (ii) financieel, organisatorisch en economisch wel nauw met elkaar verbonden zijn  en (iii) daarom als één btw-belastingplichtige worden gezien. Om een Belgische btw-eenheid te vormen, moeten alle leden in België gevestigde belastingplichtigen zijn.

Het vormen van een btw-eenheid is optioneel: een groep btw-plichtigen die aan de voorwaarden voldoet, is niet verplicht een eenheid te vormen. De individuele 'leden' hebben in principe de keuze om er al dan niet deel van uit te maken. Een lid kan ook vrijwillig uit de eenheid uittreden, maar dan wel pas vanaf 1 januari na het derde jaar na de toetreding.

Wat wil dat zeggen 'financieel, organisatorisch en economisch' verbonden?

Om een btw-eenheid te kunnen vormen, moeten de verschillende btw-plichtigen aantonen dat ze financieel, organisatorisch en economisch met elkaar verbonden zijn. Dat betekent:

Financieel: hiervoor kijkt men naar het aandeelhouderschap en de onderlinge controleverhoudingen en stemrechten. 

Organisatorisch: gemeenschappelijk bestuur van de leden.

Economisch: de activiteiten van de leden - gelijkaardige activiteiten of net aanvullende of complementaire activiteiten.

Als een lid een rechtstreekse deelneming van meer dan 50 % heeft in een andere belastingplichtige, worden deze voorwaarden geacht te zijn vervuld.

Belangrijkste gevolgen

De twee belangrijkste fiscale gevolgen zijn:

de prestaties die het ene lid van de eenheid voor een ander lid verricht: vallen buiten de werkingssfeer van de btw (interne handelingen) - zij moeten elkaar onderling geen btw aanrekenen. Voor diensten die ze voor derden presteren, moet er uiteraard wel btw worden aangerekend (externe handelingen);

de rechten en verplichtingen inzake btw worden op het niveau van de eenheid bekeken: o.a. het recht op aftrek, facturatieverplichting, indienen van de btw-aangiftes.  

Hoelang blijft de btw-eenheid bestaan?

Hierboven zeiden we al dat er financiële, organisatorische en economische verbondenheid moet bestaan om een btw-eenheid te kunnen vormen. Deze voorwaarde geldt bij het begin van de btw-eenheid, maar ook tijdens de rest van haar bestaan. Met andere woorden: als de verbondenheid wegvalt, dan zal ook de eenheid ophouden te bestaan. Dat kan doordat de economische omstandigheden veranderen, bv. wisselend aandeelhouderschap, andere bestuurders worden aangesteld.

Een lid kan verplicht worden om uit te treden, wanneer het niet meer voldoet aan de voorwaarden om lid te zijn, of als het in een insolvabiliteitsprocedure verwikkeld is.

Gevolgen van stoppen en/of uittreden

Bij het uittreden van enkele leden/een lid, moet er een herziening doorgevoerd worden voor de bedrijfsmiddelen. Met andere woorden de vroeger gedane btw-aftrek moet worden herbekeken. Zowel het uittredend lid, als de eenheid zal die oefening moeten doen. In dat geval zal eventueel een deel van de afgetrokken btw moeten worden teruggestort aan de schatkist, omdat er niet langer voldaan is aan de voorwaarden voor aftrek.